Afdrukken

 

Julie Kropholler (1894-1963)

De keramieke werken die boven de voordeuren zijn geplaatst zijn in het Raadshuiskwartier in Leidschendam van de hand van de zuster van de architect.  Julie Louise Clarisse Kropholler (1894-1963) ontwierp deze tegels, maar ook de glas-in-lood ramen van de monumentale Raadzaal.

Julie (Julie Louise Clarisse) is geboren op 23 december 1894 in Nieuwer-Amstel. Zij is een zus van de bekende architect Alexander Jacobus Kropholler (1881 – 1973) en een zus van de eerste Nederlandse vrouwelijke architect Margaret Kropholler (1891 – 1966).

Julie Kropholler was lerares aan de Industrieschool voor Meisjes in Den Haag (school opgericht in 1876), ontwerpster en illustrator. Zij ontwierp versieringen voor de gebouwen van haar broer Alexander, voor gevels maar ook voor het interieur. Deze ontwerpen zijn vaak uitgevoerd als tegeltableaus en/of glas-in-lood ramen (bijvoorbeeld in het voormalige Stadhuis van Waalwijk, 1931-1932, het St. Rosaklooster te Amsterdam, het raadhuis van Wateringen en Leidschendam en het Van Abbemuseum te Eindhoven). In het boekje Neuere holländische Baukunst door Emil E. Strasser (München-Gladbach: Führer Verlag; 1926) worden 20 van de ontwerpen van Julie getoond. De werkgroep Tegels op Locatie, een initiatief van de Vrienden van het Nederlands Tegelmuseum te Otterlo heeft meer dan 200 tegeltableaus (op zo’n 17 adressen), ontworpen door Julie Kropholler, gevonden. Soms zijn het series zoals de dierenriem, de jaargetijden, de planeten, planten, vogels, de twaalf deugden, enz. deze zijn veelal in terracotta en gefabriceerd door Ouderzorg / Canton. Julie Kropholler brengt de laatste jaren van haar leven door in rusthuis Tabitha in Den Haag. Zij is daar overleden in 1963. Bron: Capriolus - Julie Kropholler

 

Keramiek

In het complex van 32 woningen ontworpen door architect A.J. Kropholler (1881-1973) aan Raadhuislaan (RH), Prinses Beatrixlaan (PB), Koningin Wilhelminalaan (KW) in Leidschendam bevinden zich in totaal 31 van dergelijke tegeltableaus (bij Raadhuislaan 7 is door aan- en/of ver-bouw mogelijk het 32e verloren gegaan). Van tegeltableaus toegepast door Kropholler is in meerdere, zo niet de meeste, gevallen - in ieder geval de tekens van de dierenriem bekend dat ze werden ontworpen door een zuster van hem, Julie Kropholler. Dezelfde tableautjes met dierenriemtekens (behalve maagd), komen ook voor te 's-Gravenhage, Kwartellaan - Sijzenlaan - Pauwenlaan in Den Haag en hebben daar Latijnse bijschriften. 

Naast deze keramieken vinden we exemplaren terug met bijschriften in Amsterdam-Noord aan de Buiksloterweg 97 en Wingerdweg 4, aan de Linnaeushof 64-74, 77, 95 en 100 in Amsterdam, Sint Laurensstraat 3 in Alkmaar (inpandig Hooge Huys) en in de Haagse Vogelwijk aan de Kwartellaan, Sijzenlaan en Pauwenlaan. Aan de Koningin Wilhelminalaan te Leidschendam, huisnummers 36-46, komen dezelfde afbeeldingen van Saturnus, Venus, Mercurius (KW40), Neptunus, Mars, Jupiter in Leidschendam voor zonder verklarende bijschriften. 

KW18 - Vissen KW20 - Boogschutter KW22 - Waterman KW24 - Dierenriem
KW26 - Bestek KW28 - Kreeft KW30 - Tweeling KW32 - Stier
KW34 - Ram KW36 - Saturnus KW38 - Venus KW40 - Mercurius
KW42 - Neptunus KW44 - Mars KW46 - Jupiter KW48 - Duinroos
PB1 - Nacht PB3 - Dag PB5 - Lente PB7 - Winter
PB9 - Herfst (hangt op zijn kop) PB11 - Strandwinde PB13 - Muskuskruid of Muskusduizendblad PB15 - Koekoeksbloem
RH1 - Weegschaal RH2 - Maagd RH3 - Schorpioen RH4 - Leeuw
   
RH5 - Steenbok RH7 - Vermist?    

Foto's: Arjen Gerritsen

 

Bron: Nederlands tegelmuseum

Wingerdweg 4,1031 CA, Amsterdam-Noord: Het ontwerp van de roos (zomer) lijkt een complexere versie van het ontwerp voor tegeltableaus in Alkmaar (Kerkplein 9; 1811KL), Amsterdam (Buiksloterweg 97; 1031 CJ) & Leidschendam (Prinses Beatrixlaan 19; 2264 TE), toe te schrijven aan Julie Louise Clarisse Kropholler (1894-1963).

Kerkplein 9, 1811 KL Alkmaar; Het gebouw is van de architect A.J. Kropholler; broer van Julie Kropholler. Het tableau met roos is binnen het gebouw verplaatst naar de huidige locatie in het trappenhuis. Het tableau met roos vertoont een ontwerp waarvan ook uitvoeringen te vinden zijn in Amsterdam-Noord (1031 CJ, Buiksloterweg 97) en in Leidschendam (2264 TE, Prinses Beatrixlaan 19): met andere tegelverdelingen, en waarschijnlijk ook met aanzienlijk afwijkende (nl. kleinere) maten; het ontwerp wordt in Amsterdam-Noord met redenen omkleed toegeschreven aan mej. Julie L.C. Kropholler. Uitvoeringen van het ontwerp voor de haan zijn ook te vinden in Leidschendam (2264 TE, Prinses Beatrixlaan 3) en Den Haag (2566 WD, Sijzenlaan 4): eveneens met andere tegelverdelingen en met waarschijnlijk afwijkende (kleinere) maten. 

Sint Laurensstraat 3, 1811 KM Alkmaar: In het interieur van het Hooge Huys bevinden zich: een groot Delfts-blauw herinneringstableau, 1891-1991 (vgl. http://tijdschriften.archiefalkmaar.nl/issue/OAL/2001-09-01/edition/0/page/23 ); en een twintigtal kleine tegeltableautjes waarvan de meeste overeenkomen met wat elders aan Julie Louise Clarisse Kropholler (1894-1963; zuster van de architect) wordt toegeschreven: de twaalf tekens van de dierenriem; een slang die, zichzelf in de staart bijtend, in de liggende acht van het symbool voor oneindigheid kronkelt; een druiventros ('herfst'); en de planten koekoeksbloem, muskuskruid, en strandwinde. De sterrenbeelden komen ook voor in het interieur van het z.g. Hooge Huys: zie Vereniging Hendrick de Keyser - Jaarverslag 2013 , blz. 64-65.

 

Glas-in-lood

In het trappenhuis van de raadzaal aan het Raadhuisplein 1 vinden we de gebrandschilderde ramen van Julie Kropholler. De astrologische afbeeldingen van de dierenriem en enkele planeten vinden we ook terug in het keramiek. 

Ram Stier Weegschaal Schorpioen
Tweeling Kreeft (gedraaid) Boogschutter Steenbok
Leeuw Maagd Waterman Vissen
Mercurius Venus Mars Jupiter

 Foto's: Arjen Gerritsen